Seslendirme Dublaj Hakkında Bilinen Doğru Bilinen Yanlışlar

Medya üretimi sektöründe çoğu kişi seslendirme dublaj için aynı şey diye bilmekte ve düşünmektedir. Oysa seslendirme ve dublaj mesleki olarak aynı işe işaretmiş gibi görünse bile bu tamamen yanlıştır. Nasıl olduysa sektöre yabancı kişilerin yanlış kullanımlarından kaynaklı bir ağız alışkanlığı olduğunu düşünüyoruz. Peki seslendirme ve dublajın tanımı tam olarak nedir? Nasıl kullanılır? Dilerseniz bu iki sektör teriminin tanımını yaparak işe başlayalım.

Seslendirme Dublaj Arasındaki Farklar Nelerdir?

Seslendirme: Tanıtıcı, anlatıcı ve reklam amaçlı yapılan görsel veya işitsel içerikleri oluşturan metinlerin belirli kurallar (diksiyon, vurgu, tonlama vb.) dahilinde seslendirme sanatçısı tarafından seslendirilmesi ve stüdyo ortamında kaydedilmesidir. Sektörde kullanılan ‘seslendirme’ kelimesinin karşılığı marka ürün ve hizmet için yazılı metni seslendirmektir. Seslendirme; reklam filmi, tanıtım filmi, santral sistemleri, radyo ve televizyon reklamları, kapalı devre sistem anonsları vb. gibi projelerde ihtiyaç duyulan hizmettir ve bu mecralarda kullanılır.

Dublaj: Sinema, dizi, belgesel gibi projelerde karakterleri farklı dilde veya aynı dilde yeniden konuşma işleminin adıdır. Dublaj sanatçısı aynı zamanda mikrofon oyuncuları olarak isimlendirilir. Konuştuğu karaktere sesiyle mimikler vererek karakterin benzer ifadeleri ve tavrıyla yeniden kaydedilmesidir. Dublaj yapılırken aynı dilde dudak senkronu önemliyken farklı dilde önem arz etmez. Dublaj sanatçısı belirli teatral yeteneklere sahip olmalıdır. Farklı birtakım kurallar gerektirmez.

Bunu basit bir doğru yanlış maddeleri ile açıklayalım:

1. • Yanlış: Seslendirme sadece animasyon filmleri veya çizgi filmler için yapılır.
     Doğru: Seslendirme sadece animasyon filmleri veya çizgi filmlerle sınırlı değildir. Seslendirme, reklam filmleri, belgeseller, video oyunları, eğitim materyalleri, radyo programları ve daha birçok medya içeriği için kullanılır.

• • Yanlış: Herkes iyi bir seslendirme sanatçısı olabilir
    Doğru: İyi bir seslendirme sanatçısı olmak belirli yetenekler gerektirir. Ses kontrolü, doğru vurgu ve tonlama kullanma, metni doğal ve etkileyici bir şekilde iletebilme gibi becerilerin geliştirilmesi ve profesyonel eğitim gereklidir.

• • Yanlış: Her ajansın bir ses bankası vardır.
    Doğru: Hayır, her ajansın bir ses bankası yoktur. Ses Bankası terimi BiberSA Prodüksiyon’a aittir ve sayısı on binleri bulan seslendirme sanatçısı ve dublaj sanatçısı ile Türkiye’nin en büyük ses bankasıdır. 

• • Yanlış: Dublaj, orijinal sesin tamamen değiştirilmesidir.
    Doğru: Dublaj, orijinal sesin korunduğu ve bir dil veya bölgeye uygun olarak başka bir dillere çevrildiği bir süreçtir. Amaç, seyircinin hikayeyi ve karakterleri anlamasını sağlamaktır. Orijinal performansın ruhunu ve duygusunu koruyarak dublaj yapılır.

• • Yanlış: Her dilde aynı sürede dublaj yapılabilir.
    Doğru: Dilin yapısı ve konuşma hızı, farklı diller arasında değişir. Bu nedenle, bir metnin dublajı için farklı dillerde farklı süreler gerekebilir. Dublaj yapılırken, metnin süresinin ve orijinal performansın akışının korunması önemlidir.

• • Yanlış: Orijinal dilde izlemek her zaman en iyi seçenektir.
    Doğru: Seslendirme ve dublaj, bir dil bariyerini ortadan kaldırarak daha geniş bir kitleye erişimi sağlar. Seyirciler, anadillerinde film veya içeriği izleyerek daha iyi anlama ve duygusal bağ kurma şansına sahip olurlar. Bu nedenle, seslendirme veya dublaj yapılmış içerikler tercih edilebilir.

• • Yanlış: Seslendirme ve dublaj, sadece diyalogları içerir.
    Doğru: Seslendirme ve dublaj, diyalogların yanı sıra açıklamalar, anlatıcı sesi, şarkılar, jenerikler gibi farklı ses unsurlarını da içerebilir. Bu, izleyiciye tam bir deneyim sunmak için yapılan bir çalışmadır.

Seslendirme Dublaj Sanatçıları Hakkında Şehir Efsaneleri

Seslendirme dublaj arasındaki farklı açıkladık. Elbette bu iki meslek kolunu icra eden kişiler de farklı adlarla anılmakta, farklı yeteneklere sahip olmaktadır.

Seslendirme sanatçıları marka ürün ve hizmet için yazılan metinlere ses verirken, dublaj sanatçıları karakterleri konuşur. Sesi olmayan bir içeriği seslendirirsiniz. Sesi olan bir içeriğin ise zaten sese ihtiyacı yoktur. O karakterleri yeniden konuşursunuz. Medya üretimi sektörünün kendine özgü bir jargonu vardır ve bu jargon önemlidir. Sektörde kullanılan ‘bir reklam dublajı yaptırmak istiyorum’ ifadesi yanlış kullanılmıştır. Doğru ifade ‘bir reklam seslendirmesi yaptırmak istiyorum’ şeklindedir. Veya ‘bir film seslendirme castı oluşturmak istiyorum’ ifadesi yerine ‘bir film dublaj castı oluşturmak istiyorum’ daha doğru bir ifade olacaktır. Bunun gibi ‘ben seslendirme sanatçısıyım’ sözünü söyleyen kişinin kuvvet ile muhtemel şarkı söyleyen vokal birisi olduğu düşünülebilir ancak bunun yerine ‘ben ses sanatçısıyım’ ifadesi şarkı söyleyen kişi olduğunu daha güzel anlatır.

Seslendirme dünyasına uzak olan insanların doğru bildiği birçok efsane yanlış vardır. İşte bu yanlışlardan birkaçı:

• Seslendirmeleri hep aynı kişiler yapıyor

Pek de öyle sayılmaz. Artık her zamankinden daha çok çeşitlilik söz konusu. Farklı seslere karşı artan yeni ilgiyle, çok daha fazla sanatçı artık bu işten para kazanıyor.

• Büyük bir şehirde yaşamıyorum, yani seslendirme sanatçısı olma konusunda şansım yok.

Aslında, fırsatlar günümüzdeki kadar çok olmamıştı. Herkesin masa üstünde hatta cebinde yer alan gelişmiş teknoloji sayesinde dünyanın her yerinden seslendirme yapmak artık çok kolay. Tabi ki kullanmayı biliyorsanız.

• Seslendirme ajansları yeni yeteneklerin peşinde değiller, yani kendimi göstermem imkânsız.

Bu doğru değil. Bizler her zaman yeni yeteneklerin peşindeyiz; çünkü eğlence dünyasının her zaman yeni seslere ve yorumlara ihtiyacı vardır. Ses tonunuzun güzel olması sizi seslendirmen yapmaz. Seslendirme tekniğini öğrenmeniz ve geliştirmeniz açısından ilk adım bir seslendirme kursuyla tanışmak olacaktır. Belirli bir eğitim ve tecrübenin ardından seslendirme ve dublaj ajansına başvurabilir ve kendinizi ilk önce orada gösterebilirsiniz.

• Seslendirme sanatçıları çok uçuk paralar kazanıyor.

Bu doğru değil. Her seslendirme sanatçısının bir kaşe bedeli var. Kaşe bedeli seslendirme sanatçısının popülaritesine göre belirleniyor. Burada belirleyici piyasa şartları göz önünde bulundurularak menajer, ajans veya doğrudan sanatçı tarafından tasarruf ediliyor. Bir reklam seslendirme ile kimse bir daire almadı merak etmeyin.