Seslendirme Terimleri Sözlüğü

Aslında bu terimleri biliyor olmanız işinizi daha da kolaylaştırır. Özellikle seslendirme dublaj mesleğine başlamak isteyenlerin bu terimlere aşina olması ve bunların anlamını bilmesi gerekir. Seslendirme ve dublaj stüdyoları arasında seslendirme ve dublaj mesleği icra edilirken birçok terim kullanılır.

Seslendirme Terimleri

Seslendirme Oyuncusu

Senaryosu yazılan bir metni belirli bir tonda ve vurguyla seslendirecek olan kişidir. Aynı zamanda bu kişiler için ‘seslendirmen’ söyleminde sıkça kullanılan kelimelerdendir.

Seslendirme Sanatçısı
 Belirli bir senaryonun seslendirme işini icra eden tecrübeli ve geride bir eser bırakan icracılara verilen isimdir.

Seslendirme Stüdyosu

Seslendirme işinin icra edildiği, ses ve akustik yalıtımının tam ve eksiksiz yapıldığı iki bölümden oluşan yerlere verilen isimdir. Seslendirme stüdyolarında aynı zamanda ses teknisyeni ve seslendirme yönetmeni olmasa olmazlardandır.

Seslendirme Yönetmeni
Seslendirme sanatçısının bir nevi aynası mesabesindedir. Seslendirme sanatçısını vurgu ve tonlamalar konusunda yönlendiren kişidir. Seslendirme yönetmenleri kulakları çok iyi olan insanlardır.

Ses Bankası

Farklı dillerde seslendirme sanatçılarının demolarının yer aldığı ses cast’ıdır. Seslendirme ihtiyacı olan ajanslar ses bankasını ziyaaret ederek seslendirme sanatçılarının seslerini farklı kategorilerde dinler ve projeleri için uygun sesi seçerler.

Reklam Seslendirme
Radyo, tv, sinema veya dijital mecrada yayınlanmak üzere marka, ürün veya hizmet için senaryosu önceden hazırlanan reklam metnini seslendirmek.
Santral Seslendirme
Şirketlerin müşterilerini telefonda karşılamak ve bilgilendirme ve yönlendirmek amaçlı sistematik hazırlanan bu anonsların seslendirilmesi hizmetidir.
Kitap Seslendirme
Sesli kitap hizmeti veren açık veya kapalı devre yayın yapan platformlar için yayınevine kayıtlı yazarların basılı kitaplarının seslendirilmesi hizmetidir.
IVR Seslendirme
Interactive Voice Response (Etkileşimli Sesli Yanıt) yani IVR sistemlerinde şirketlerin müşterilerini telefonda karşılayan seslendirme hizmetine verilen ismidir.
Anons Seslendirme
Stadyum, havalimanları, vapurlar, metro, metrobüs v.b gibi toplu taşıma araçlarında bilgilendirme ve yönlendirme amaçlı seslendirme hizmeti olarak anılır.
Belgesel Seslendirme
 Belgesel, biyografi gibi içeriklerin seslendirme sanatçısı tarafından stüdyoda seslendirme işlemine ve hizmetine verilen isimdir.

Cast Direktörü

Cast direktörü seslendirme sanatçısının markanın reklam veya tanıtım filmi senaryosuna ton, bütçe değerlendirmesi yaparak ses seçimi yapan kişilerdir.

Condenser Mikrofon

İki diyafram arasındaki titreşimden ses sinyali üreten ve vokal kayıtları için yüksek performans alınan mikrofon çeşididir. Seslendirme ve dublaj kayıtlarının çoğu bu mikrofonlarla alınır.

Kardioid Mikrofon

Cardioid kalp şeklinde demektir, mikrofonun diyafram çevresindeki ses alış paternini simgeler. Cardioid paternli mikrofon diyaframın önünde kalp şeklindeki bir alandan gelen sesleri alır, öbür kısımlara sağırdır. Radyo yayıncılığında kullanılır.

Dinamik Mikrofon

Bu mikrofonda bir mıknatıs çevresine sarılı bir bobine yapışık bir membran vardır. Membran üzerine çarpan ses dalgalarının titreşimiyle bobini mıknatıs çevresinde hareket ettirir. Bu da bobinin uçlarına elektrik sinyali olarak iletilir. Dinamik mikrofonlar yapılarından dolayı şoka dayanıklıdır.Mikrofonlar genellikle konserlerde kullanılır.

Omnitronik Mikrofon

Genel amaçlı mikrofonlardır. Oda reverberasyonunu yakalamak için idealdir. Yakın mikrofonlama yapılmadığında izalasyonu yoktur.

Pop Filter
Seslendirme stüdyosunun anakumanda tarafında seslendirme yönetmeni ve kayıt sesinin seslendirme sanatçısının kulağına yansıtıldığı dinleme ekipmanlarındandır.
Kulaklık
Seslendirme stüdyosunun anakumanda tarafında seslendirme yönetmeni ve kayıt sesinin seslendirme sanatçısının kulağına yansıtıldığı dinleme ekipmanlarındandır.
Ses Kartı
Mikrofondan gelen analog ses sinyalini kodlayarak farklı çözünürlükte bilgisayar ortamında dfijital ses sinyaline dönüştürmeye yarayan seslendirme stüdyoları için vazgeçilmez aygıtlardandır.
ADC
Analog dijital çeviriciler. Analog ses sinyalini dijital ses sinyaline dönüştürürler.
DAT

Digital Audio Tape (DAT) Nedir?

Yüksek kaliteli dijital ses bandı.

 

 

 

Ses Edit Programı
Ses kaydının alındığı software tarafıdır. Bilinenin aksine sesin kalitesine bir katkıları yoktur.
Akustik Yalıtım
Seslendirme yapılan stüdyoda mikrofon diyaframından kaçan seslerin sert yüzeye çarpıp gecikmeli olarak mikrofona geri dönmesini ve dolayısıyla yankıyı (feedback, reverb) önlemek amacı ile süngerle alınan önleme akustik yalıtım denir.
Ses Yalıtımı
Seslendirme yapılan stüdyoda dışardan gelen seslerin mikrofon tarafından yakalanmayı önlemek amacı ile stüdyo içi ve dışında alınan tedbirler bütünüdür.
Ses Cast
Seslendirme sanatını icra eden seslendirme ve dublaj sanatçılarının ses örneklerinin yer aldığı platformlara verilen isimdir. Sık kullanım şekli ses bankasıdır.
Vurgu
Bir reklam metninde cümle içerisinde bir kelimeyi, tamlamayı veya sıfatı ön plana çıkarıcı ses yükselmesine ve oyununa vurgu denir.
Es Vermek
Seslendirme yaparken bir kelimeyi veya sıfatı parlatmak amacıyla virgül duraksama süresi kadar ara vermeye ‘es vermek’ denir.
Tonlama
Seslendirme yaparken dikkat çekmek amaçlı sesin karar tonundan farklı ses tonuna sesi çekerek vurgu yapmaya tonlama diyoruz.
Ses Formatı
Mikrofondan gelen anolog ses kaydının ADC tarafından dönüştürüldükten sonra ses kaydının çözünürlüğü ve türünü belirleyen kayıt biçimine ses formatı diyoruz.
Parlatarak Okumak
Parlatarak okumak, vurgu talebinin bir diğer ismidir. Seslendirme yönetmeni parlatarak okumak istemesinden kastettiği 
Abartılı Okumak
Mübalağalı seslendirme tekniği olarak adlandırılan abartılı okumak, radyo reklam seslendirmelerinde ve kampanya anonslarında sıkça kullanılır.
Açığa Okumak
Metni video takibine bağlı kalmaksızın doğrudan okumaya/seslendirmeye denilir.
Askıda Bırakmak
Vurguyu bitirmeden yukarda bırakma tekniğine verilen isimdir.
Anlatıcı Sesi
Özellikle tanıtım filmlerinde kullanılan okuma tekniğidir. Genellikle sakin kararlı rahat bir okuma tekniğidir.
Dış Ses
Reklam filmlerinde parodi, diyalog ve bunun gibi theatral seslerin dışında kullanılan ana sestir. Reklamı bağlar.
Tok Ses
Kalın veya bas ses tonu olan erkek veya kadın sesler için kullanılır.
Artikülasyon
Eski adıyla mahreç. Seslerin nasıl çıktığıyle ilgilenir. Kelimelerden ziyade kelimeyi oluşturan seslerle ilgilenir.
Diksiyon
Seslerin, sözcüklerin, vurguların, anlam ve coşku duraklarının hakkını vererek söyleme biçimi.
Çözümleme
Seslendirmesi yapılacak metin üzerinde vurgu ve duraksamaların yapılacağı yerlerin işaretlenmesi. Seslendirme sanatçısısının seslendirme öncesinde kendine notlar alması.
Demo
Seslendirme sanatçılarının sesini teşhir etmek için seslendirdiği reklamlardan kısa örnekler olarak adlandırılır.
Kafa Sesi
Seslendirme sanatçısının çıkabileceği en yüksek oktav aralığı anlamına gelir. Bir vokalin göğüs sesi kalındır, kafa sesi ise incedir. 
Teaser
Finali yapılmamış veya finali bitmiş bir seslendirmenin bütününü tanıtan kısa bir kesit anlamına gelir. Radyo jargonunda tanıtım olarak kullanılır.
Sweeper
Radyo yayıncılığında yayıncıların şarkı aralarında program esnalarında kısai eğlenceli, tanıtım amaçlı
Mono
Mono ses; tek kanal kaydedilen analog veya dijital ses dosyasını ifade eder. Ses dosyası tek hat üzerinden hoparlör kaynağına aktarılır
Radyofonik Ses
Radyofonik Ses tabiri Türkçe’de “Radyoda konuşma yapmaya uygun ses.” anlamında kullanılır.
Prompter
Prompter, kamera önüne yerleştirilerek, çekimi yapılan kimseye yazılı veya görüntülü hatırlatmalar yapan elektronik suflördür
AI
Yapay zeka destekli seslendirmeyi ifade eder. Metni konuşmaya çeviren yazılım destekli sistemdir. Text to speech olarakta kullanılır.
Spiker
Konuşmacı. Daha çok program ve oturum yöneten kişilere verilen isimdir.
Dublaj
Film, dizi vb. video içeriklerde karakterlere yeniden ses verme işlemidir. Dublaj stüdyolarında kullanılan bazı terimleri sizler için derledik. 
ISDN
Tümleşik Hizmetler Dijital Ağı. Ses kaydının bir kayıt tesisinden diğerine dijital olarak iletilmesini sağlayan özel yüksek kaliteli hatlar.

DUBLAJ TERİMLERİ

Dublaj Yönetmeni
Dublaj stüdyosunda mikrofon oyuncularının karakterler olan uyumu ve oyunlarını takip eder ve yönetir.
Dublaj Teknisyeni
Dublaj stüdyosunda kayıt sürecini teknik olarak yöneten, kaydın muntazam ve eksiksiz alınmasını sağlayan teknik personele verilen isim.
Mikrofon Oyuncusu
Dizi ve filmlerde karakterleri ağız oturtarak konuşan kişilere denir. Diğer ismi ile konuşmacı, dublajcı, seslendirme oyuncusu olarak anılırlar. 
Karakter
Dublaj sanatçısının filmde dublaj yapacağı kişiyi tanımlamak için kullanılır.
Çeviri
Dublaj metninin orijinal dilinden Türkçe’ye. Türkçeden talep edilen dünya diline çevirme işlemine denilir.
Deşifre
Film, dizi veya video içeriğinin orijinal dilini dinleyerek metne dökme işlemidir.
Altyazı
Film, dizi, belgesel vb. video içeriklerde konuşma ve diyalogların yazı olarak ekranın alt kısmında eş zamanlı yayınlanma işlemine verilen isimdir.
Senkron
Dublajda ses ve görüntünün eş zamanlılığı, eş zamanlı, eşleme.
Yarım Ağız
Dublajda tam telaffuzdan ziyade belli belirsiz konuşmak. Söylemiş gibi yapmak.
Bir Ağız
Dublajda cümleyi bölmeden konuşmaya denir.
Kapalı Konuşma
Diğer adıyla içe doğru konuşma denilen kapalı konuşma mırıldanmaya daha yakın konuşmayı ifade eder.
Boom
Sesli çekim yaparken uzun mikrofon standına verilen işimdir. Başüstü mikrofon standı olarakta kullanılır.
Açık Konuşma
İki diyafram arasındaki titreşimden ses sinyali üreten ve vokal kayıtları için yüksek performans alınan mikrofon çeşididir. Seslendirme ve dublaj kayıtlarının çoğu bu mikrofonlarla alınır.
Açığa konuşmak
Dublajda görüntüyü veya karakteri eş zamanlı izlemeden repliği kaydetme işidir.
Rabarba
Dublajda çeşitli insan kalabalığını mikrofon oyuncularından oluşan bir grubun, görüntüyü izleyerek eş zamanlı dublaj yapma işi olarak adlandırılır. Daha fazla bilgi için Rabarba Ne Demek adlı içeriğimizi ziyaret edin.
Ağıza Oturtmak
Dublajda konuşmacının karaktere bakarak cümleyi karakterin ağzına oturtma tekniğine verilen isimdir.
Dudak Senkronizasyonu
Aynı dilde yeniden dublajı yapılan projelerde konuşmacının videoyu birebir izleyerek karakterin dudağına repliği oturtma tekniğidir.
Dublaj Cast
Mikrofon oyuncularının ses örneklerinin teşhir amaçlı yer aldığı ses bankası.
Time Code
Time code, video ve ses bantları üzerine kare dalgalardan oluşan, kesintisiz, diğer bir deyişle sürekli ses sinyali olarak yazılır. Bu ses sinyali, cihazlar tarafından adres bilgisine dönüştürülerek okunur. Bu şekilde banda yazılan time code LTC (Longitudinal Time Code) olarak adlandırılır.
Suples
Bir konuşmacının algı hızıdır. Metni çözümleme ve görüntüdeki konuşmacının rolünü konuşma kabiliyetidir. Bu teknik dublaj sanatçısı için çok önemlidir.
Geç veya Erken Girmek
Dublaj stüdyolarında sık kullanılan bir terimdir. karakterin konuşmasıyla eş zamanlı başlamak veya geç başlamayı ifade eder. Geç girdin geç bitir denir.

JİNGLE TERİMLERİ

Jingle
Markalar için hazırlanan şarkılı reklamlardır.
Pack Shot
Jingle yapımlarında son bölümde marka ismi ve sloganın olduğu bölüme denir.
Intro
Jingle bölümünde sözler başlamadan önceki girizgahtır.
Vokal
Jingle için olmazsa olmazlardan jingle bestesi icracısıdır.
Çift Ses
Vokalin tek başına veya back vokal yardımıyla iki farklı oktavdan aynı bölümü okumasıdır.
Back Vokal
Ana vokalin eşlikçisidir.
Bas Ses
Kalın sesler için kullanılır.
Tiz Sesi
İnce sesler için kullanılır.
Çoklu Kanal Kaydı
Vokal ve diğer tüm enstrümanların farklı kanallarda kaydının alınıp tutulmasıdır.
Detone
Mevcut tonun altına düşmek
Sürtone
Mevcut tonun üzerine çıkmak
Soprano
Kadın ince ses
Tenor
Erkek ince ses
Alto
Kadın kalın ses
Bas
Erkek kalın ses
Tempo
Müziğin belirli bir metronom eşliğinde ilerleme sürecidir. Birimi BPM’dir.
Forte
Güçlü sesle söylemek
Piano
Hafif sesle söylemek
Mezzo Forte
Orta derecede güçlü sesle söylemek
Mezzo Piano
Orta derecede hafif sesle söylemek
Crescendo
Gitgide yükselen ses
Mastering
Müziği oluşturan enstrümanlar ve vokalin tüm medya oynatıcılar  için ses seviyelerinin eşitlenmesi ve güçlendirilmesidir.
Miksaj
Vokal ve müziğin edit programı aracılığı ile üst üste bindirilmesi ve karıştırılmasıdır.
Legato
Birbirine bağlı olarak icra etmek 
Diminuendo
Gitgide azalan ses